WYSIWYG
WHO you see is WHO you get: Boudewijn Lemstra
Ruim 20 jaar ervaring heb ik inmiddels in het opstellingenwerk met vooral opleidingen geven en het faciliteren van (workshops) organisatieopstellingen bij bedrijven, teams en organisaties. No nonsense, betrokken, nuchter, ervaren, doortastend en professioneel. Dat is precies wat dit vak en wat deze methode vraagt.
Dat is ook wat de foto hierbóven aangeeft: 'de sleutel tot de essentie is aanwezig zijn'. Het stond ergens in Noord-Spanje onderweg op één van mijn vele Camino's. Een soort kleine oase.
Zonder pretenties. Zonder verwachting.
Bij systemisch werken in teams en organisaties is dat m.i. precies waar het om gaat. Als begeleider weet je niet het antwoord en heb je geen mening. Het is zoals het is.
Contact?
e-mail boudewijn.lemstra@gmail.com of bel 0653760571
In 2003 kwam ik in aanraking met systemisch werken en het had me direct te pakken. Er volgden vele opleidingen, trainingen en workshops in binnen- en buitenland met als resultaat de start van Latitude opleidingen in 20210: opleidingsinstituut voor systemisch werken, familie- en organisatieopstellingen. Later werd een leiderschapsprogramma toegevoegd en als laatste een opleiding systemisch werken in teams en organisaties.
Mijn geheim? Ik ben altijd trouw gebleven aan de oorspronkelijke door Bert Hellinger ontmoette methode en heb deze niet gecombineerd met andere stromingen, methoden of alternatieve opstellingsvormen. Heb gewerkt aan mezelf. Elke aanvulling, theorie, methode gaat ten koste van werken in het lege midden omdat eerst een beroep wordt gedaan op datgene, op kennis van die methode. Dan ben je niet meer vrij om te volgen wat je ziet. Dat onderscheid me van veel anderen die op andere manieren uniek willen zijn. En eerlijk gezegd heb ik ooit nog nooit iets ontmoet waarvan ik dacht: dat is interessant. Het 'niet weten' en het 'werken vanuit het lege midden' is de kern van de methode en m.i. altijd nog het meest zuivere: WYSIWYG.
Voor bedrijven kies ik, afhankelijk van de vraagstelling, meestal voor de vorm van een volledig open workshop van één of twee dagdelen. Een stukje algemene informatie, een ervaringsoefening en daarna met elkaar, met de aanwezige collega's gaan opstellen. Het daarbij inzetten van uitsluitend 'niet tot personen herleidbare representanten' is dan essentieel. Zo blijft het veilig voor iedereen. Uiteraard zijn er andere vormen die gebruikt kunnen worden, zoals het opstellen met externe representanten of met 'willekeurige' aanwezigen die verder niet op de hoogte zijn van wat er speelt. Consultatieopstellingen, intervisie, supervisie.
Tijdens deze workshops fungeer ik tegelijk als gespreks- of procesbegeleider. Daarbij grijpen we steeds terug op: wat heb je zojuist gezien? Een meer specifieke workshop gaat over: waar moet ik langs? (zie verderop)
Wat speelt er in mijn organisatie?
Doelen, omzetten, targets worden niet gehaald. 'Het' loopt niet. Alles al geprobeerd........
In het hoofd kunnen we van alles bedenken. Maar er is meer. Dit 'meer' toont zich in de onderstroom. Hier zijn oorzaken van verschijnselen in de bovenstroom die niet direct zichtbaar zijn.
Een medewerkers is 20 jaar geleden ontslagen; Er is ooit een fusie geweest of andere reorganisatie. Teveel niet zichtbare oorzaken om op te noemen. Wel nuttig om naar te kijken zodat het hele proces weer stroomt.
Wat speelt er in mijn team?
Jouw vraag
Het werken in teams is in relatief korte tijd populair geworden. Oorspronkelijk was het functioneel, zoals een (IT)projectteam: tijdelijk ingericht met een bepaald doel. Bezuinigingen en plattere organisaties hebben echter ook veel teams opgeleverd en managementlagen gekost, later nog met zelfsturing en zelforganisatie. Bij platte organisaties met veel teams op hetzelfde niveau werd aansturing weer ingewikkeld en verschenen functies als teamcoaches.
Binnen teams is het respecteren van ordening van belang: leeftijd, diensttijd, opleidingsniveau.
Wat is mijn plek in dit team / organisatie?
Organisaties zijn complexe levende systemen. Daarin krijg jij een plek met taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Een ooit 'bedachte' plek. Levende systemen veranderen, net als jij. De eens zo goed bedoelde plek kan daarom op een gegeven moment niet meer passen. Het gaat schuren.
Er zijn ontelbare symptomen van dit fenomeen. Ze zijn eigenlijk allemaal receptjes voor onvrede, onbegrip, uitval etc.
Mijn aanbod
Organisatieopstelling
De (organisatie)opstelling is het meest krachtige instrument van het systemisch werk. In een workshop, met collega's of anderen. Of met voorwerpen op tafel.
Op basis van je vraag stel je als cliënt representanten op die door mij worden bevraagd. Door interventies werken we toe naar een eindbeeld, een antwoord op jouw vraag.
Representanten kunnen zowel collega's zijn als mensen die ik 'meeneem' en die niet bekend zijn met de organisatie maar wel met systemisch werken en dus ervaring hebben met representeren.
Workshop Systemisch werken
In de ontmoeting ontstaat het eerste contact. Daar ben ik van binnen steeds scherp op wat er speelt. Ook tussen ons. Dit proces, dit aftasten en elkaar beter leren kennen leidt tot een zuiver contract, een zuivere interventie.
Een workshop is uitgebreider dan een opstelling sec. We starten met een uitleg over systemisch werken en hoe een opstelling in z'n werk gaat. Daarna doen we een ervaringsoefening en stellen op. Het gesprek dat daarna mogelijk ontstaat begeleid ik (procesmatig) en waar mogelijk doe ik een voorstel tot een volgende opstelling.
Teambegeleiding
Systemisch werken met teams vraagt als begeleider om fingerspitzengefühl en een veilige omgeving. De benadering van issues en de gesprekken worden consequent langs de systemisch meetlat gelegd.
Naast het team als geheel spreek ik met de individuele teamleden en maak daar ook de stap naar hun privé situatie, hun systeem van herkomst. Alles om zelf beter te kunnen functioneren en een waardevolle bijdrage te kunnen leveren aan het functioneren van het team.
De overstap naar privé wordt NIET gemaakt als we met elkaar als team aan de slag zijn. Zo blijft het voor iedereen veilig.
Waar moet ik langs?
De afgelopen jaren heb ik binnen Latitude
opleidingen een leiderschapstraining en een
opleiding 'systemisch werken in teams en organisaties'
ontwikkeld en verzorgd. Beide op basis van een aantal sys-
temische concepten uit m.n. 'De tekens verstaan' en
de 'Passepartout'. Lijvige boekwerken van Phoenix
opleidingen. Deze inzichten kwamen ook weer terug
in de opleiding organisatieopstellingen.
Een aantal van deze concepten zijn nu samengevoegd in
de workshop: 'Waar moet ik langs?'
Als ondernemer, maar zeker ook als privé persoon, heb je regelmatig te maken met het sluiten van een contract, het aangaan van een overeenkomst. De focus ligt daarbij vaak op: wat gaan we doen en tegen welke voorwaarden. Heel goed natuurlijk om daar aandacht aan te besteden, maar er gebeurt ondertussen ook iets met de verschillende partijen in de onderstroom. Het lijkt zo rooskleurig.
In elk contact dat als doel heeft een contract aan te gaan spelen persoonlijke issues op de achtergrond. feitelijk gaat de ontmoeting al vooraf aan het contact en daarin gebeurt al één en ander. Als je je hier niet van bewust bent ontstaat er mogelijk een verborgen contract. Altijd spelen de begrippen overdracht/tegenoverdracht en vaak loyaliteit. Interessant om elke keer weer voor jezelf te onderzoeken. Waar moet jij langs?
In deze workshop kijken we hiernaar en onderzoeken wat jouw de valkuilen zijn.
Op bijgaande foto het schilderij van Franz Marc: 'Strijdende vormen'. een rood vlak lijkt in te draaien tegen een zwart gat. Tenminste, dat zie ik erin. En dát speelt er bij het aangaan van een contract / overeenkomst. Op een diepere, onbewuste, onzichtbare laag.
Auteur
In 2016 alweer schreef ik het boek: 'Eerste Hulp Bij Organisatievraagstukken' dat gaat over de mogelijkheden van systemisch werken met organisatieopstellingen bij het beantwoorden van organisatievraagstukken. En eigenlijk is er in die tijd niks verandert. Je kunt systemisch werken gebruiken als manager, consultant, projectleider, advocaat of mediator, bij veranderingsprocessen, bij fusies, bij het werken met teams, bij het inventariseren van een krachtenveld, in de medezeggenschap, in de marketing, bij het ontwerpen van je logo, bij het werken aan missie/visie/doelstellingen, in het onderwijs, in de politiek, bij inter- en supervisie.
Dit boek laat het grote aantal mogelijkheden zien van ystemisch werken in werksituaties en geeft aan wat de mogelijkheden zijn van het gebruik daarbij van het containerbegrip organisatieopstellingen. Dat is de kapstok bij hoe je ze kunt inzetten. Wat het resultaat is. Dát het snel en adequaat werkt. Dat het je soms totaal op een ander been zet en er een antwoord op je vraagstuk blijkt te zijn waar jij nog nooit aan hebt gedacht. Verrassend en inspirerend. Het is zoals het is. Werken in de onderstroom. Het boek eindigt met een uitleg over systemisch werken en een, nog steeds actuele, uitgebreide literatuuropgave. Voor als je er echt meer over wilt weten.